کوهستانها و جاذبه های آنها:

نواحی کوهستانی در فصل های مختلف مکانی مناسب برای کسانی است که علاقه دارند مدتی را دور از هیاهوی شهر در دامنه های کوهستانی و دره های خوش آب و هوا سپری کنند. از این نظر در ایام تعطیل به ویژه در تابستان نواحی کوهستانی مردم را به سوی خود جلب می کنند وآبادیهای کوهستانی به عنوان گردشگاههای تابستانی مملو از جمعیت می شوند. پوشش برفی کوهستانها در دوره سرد سال،چهرهای دلفریب به ارتفاعات بخشیده وچشم اندازهایی زیبا به نمایش در می آورد.

کوه مهمترین کانون اکولوژیکی کره زمین است، کوهها اکوسیستم زندگی انسان و طبیعت است، کوهها سرچشمه حیاتی‌ترین ماده زندگی (آب) است.

فتح کوهها، پای گذاشتن ظاهری انسان بر قله است، فتح کوه یعنی با کوه زیستن و مسالمت‌آمیز با منابع تولیدی آن در هم آمیختن، فتح کوه همان مدیریت علمی و مسئولانه از منابع است.

توسعه، ثمرة تحول فکری است و تحول فکری به میزان تحقیق، مطالعه، تفکر و تغییرات در رفتار انسان بستگی دارد و زمانی که تحول و تغییر فکر در انسان ایجاد شد، زندگی را با ابعاد مختلف می‌نگرد و محیط پیرامون را جزو زندگی خود می‌داند. هر چند توسعه و برنامه‌های توسعه به صورت علمی جدید به نظر می رسد، اما انسان توسعه یافته در جامعه کنونی کسی است که دائماً برای افزایش کیفیت زندگی تلاش کند و اشتیاقش به تأمین نیازها و تحقق اهدافش بیشترشده و پایداری توسعه هم برای تأمین و تضمین رفاه مادی و معنوی انسان است.

توسعه پایدار مقوله‌ای جدید در مباحث علوم اجتماعی است که در سالی 1970 مطرح شد و بیشتر معطوف به حفاظت از محیط زیست و ملاحظات زیست محیطی در توسعه بود. اما پایداری توسعه، همه جنبه‌های زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را در بر می گیرد. در واقع توسعه پایدار همان مدیریت و حفاظت از منابع پایه طبیعی ازجمله جنگل، مرتع، خاک، رودها، آب وکوهها است. اکنون توسعه پایدار برای حراست و حفاظت از محیط زیست حیوانی، گیاهی و انسانی مطرح است تا نیازهای موجودات زنده رفع شده و در جوامع انسانی هم عدالت و برابری برقرار گردد، طوری که تعادلهای اکولوژیکی و زیست محیطی ناپایدار نگردد[1].

نگرش، بینش و رفتار مبتنی بر پایداری منابع و سرمایه‌های طبیعی و بهره‌برداری علمی و مسئولانه انسان در هر جامعه‌ای پیشرفتهای تکنولوژیک را با پایه‌های اکولوژیک آشتی می دهد و نیازهای حال و آینده بشر را به طور مستمر و رضایتبخش تضمین می کند. منابع غیر قابل تجدید (سوخت فسیلی، معادن و کوهها)، منابع پایدار (خورشید، باد و... ) و منابع تجدید شونده طبیعی فراوان در اختیار انسان است و در میان آنهاکوهها مهمترین منبع اکولوژیکی در کرة زمین است. کوهها برای هر منطقه و جامعه‌ای اهمیت خاصی دارد.

آب یکی از منابع حیاتی کره زمین است که همه اشکال زندگی متکی به آن است و زندگی بر محور آن می‌چرخد. بدیهی است که کوهها، سرچشمه منابع آب می‌باشند و اگر بدانیم که تقریباً 100%  رودهایی از که از کوههای اسفراین سرچشمه می گیرند شیرین می باشند. باید به اهمیت استراتژیک این منبع امنیت غذائی پی ببریم.

کوههای اسفراین جلوه‌ای از زیبائی های پروردگار است .در ترکیب رود، جنگل، پرندگان، حیوانات، چشمه ها و آبشارها، صخره ها و دره ها، برف، جنگل، بستر بسیار مناسبی برای خدمات اکوتوریسم و توسعه صنعت توریسم جهت شکوفایی فعالیتهای اقتصادی و توسعه اشتغال در شهرستان اسفراین است.