قسمت چهارم و پایانی طرح یکپارچه سازی
البته ناگفته نماند که به علت تخصصی بودن، پاره ای ازمطالب حذف گردیده اند و شاید در جاهایی مطالب نارسا باشد به بزرگواری خودتان مارا می بخشید.
ج – مسائل فنّی شامل پروژه سازی و اجراء:
1 – پروژه سازی
پروژه سازی در سه مرحله انجام می گیرد:
- ارزیابی کلی از وضعیت منطقه با تهیه نقشه توپوگرافی با مقیاس 5000 : 1 و 2500 : 1 و عکس های هوایی، تهیه و دریافت نقشه های زمین شناسی، خاکشناسی و داده های هواشناسی و سرانجام نقشه وضعیت آبیاری و زهکشی و منابع آبی و جستجو در مورد برنامه های آینده توسعه شبکه های آبیاری و زهکشی و راهسازی.
- تهیه نقشه کاداستر و توپوگرافی منطقه عملیات با مقیاس 1000 : 1 تا 5000 : 1 جمعیت تعیین محدوده مالکیت ها، پراکندگی کرت های موجود و وضعیت جاده ها و موقعیت کانال های آبیاری و زهکشی ( پروفیل طولی و عرضی ) و محل تأسیسات مسکونی.
- براساس استاندارد مرسوم ابتدا طرح ریزی شبکه کانال های اصلی آبیاری و زهکشی و جاده های زراعی انجام شده و سپس موقعیت پایانه ها و تأسیسات آبیاری و زهکشی آن و جاده ها هماهنگ با شکل و اندازه مناسب بلوک های زراعی طراحی می شود.
طراحی کانال های آبیاری:
طراحی کانال های آبیاری براساس سهولت دسترسی به کرت ها توسط روستائیان و قابلیت کنترل مستقل آبیاری و زهکشی هریک از کرت ها و بلوک های مزرعه انجام می گیرد.
درجه بندی کانال ها :
ظرفیت کانال‌ها :
شبکه کانال‌ها :
مقطع کانال‌ها :
طراحی کرت ها :
اندازه کرت ها با توجه به راندمان آبیاری، راندمان کارکرد ماشین آلات تعریف شده، شیب زمین، نوع خاک و سهولت کنترل عملیات آبیاری و زهکشی انجام می گیرد. برای تراکتور کوچک سطح انتخابی 3/0 تا 4/0 هکتار بالاترین راندمان به کارگیری ماشین آلات را دارد.
عموما، کرت ها به دو شکل مربع و مستطیل می باشند. بهترین و مناسب‌ترین شکل برای کرت‌بندی مستطیل است که دو اصل برای انتخاب آن دخالت داشته اند :
1) ماشین آلات کشاورزی بیشتر راه بروند و شخم زده و کمتر دور بزنند.
2) حرکت یک بعدی گل آب بهتر است و تسطیح هم آسانتر انجام می شود.
که هر دو عامل، باعث عدم افزایش سوخت، بالا رفتن راندمان ماشین‌آلات و استفاده از زمان کمتر هستند.
به همین دلیل بهترین شکل مستطیل است و نزدیکترین شکل به آن مربع است.
یکی دیگر از مسایلی که در انتخاب کرت به ما کمک می کند استفاده از جاده است. شکل کرت‌ها باید طوری باشد که همه کرت‌ها به جاده دسترسی داشته باشند ولی کم ترین مقدار زمین برای احداث آن ها مصرف شود که در مستطیل چنین چیزی رعایت می شود.
بزرگ کردن کرت ها :
اندازه کرت هر چه بزرگ تر باشد بهتر است اما محدویت‌هایی برای آن وجود دارد :
1- شیب زمین 2- آبیاری 3- ماشین آلات 4- محدویت‌های اجتماعی
1 - شیب زمین : هر چه شیب زمین زیاد باشد و کرت‌ها هم بزرگ گرفته شود اختلاف بین نقاط مختلف کرت زیاد می شود و برای رفع اختلاف ارتفاع باید خاک‌برداری و خاک‌ریزی کرد که این کار منطقی نیست زیرا در خاک‌برداری به خاک نامرغوب (سنگ بستر) و غیر قابل زراعت می رسیم و در خاک‌ریزی هم ممکن است تراکتور گیر کند.
طراحی جاده های بین مزرعه ای:
از مشکلات عمده کشاورزان، نداشتن جاده و عدم دسترسی آسان به کرت هاست. در زمان های حمل نهاده ها و درو محصول و حمل به انبار در مزارع سنتی که جاده مناسبی بین مزارع وجود ندارد، کشاورزان با مشکلاتی مواجه اند.هر ساله مقدار زیادی از محصولات ازبین می رود. با طراحی جاده در حول بلوک های زراعی، در طرح تجهیز و اجرای آن، کشاورزان این امکان را خواهند داشت که با استفاده از این جاده‌ها ماشین آلات را به کنار کرت ها برده و برای عملیات زراعی و حمل نهاده ها و محصول خود اقدام کنند که در زمان جمع‌آوری محصول هم صرفه جویی می شود.
جاده های بین مزرعه ای ازبابت جلب نظر کشاورزان به طرح تجهیز و نوسازی به منظور جلب توجه آن ها در قرار گرفتن در کنار جاده بسیار مهم می باشد. به طوری که طبق بررسی به عمل آورده بیش از80% کشاورزان علاقه مند به داشتن آن می باشند که با اجرای عملیات تجهیز و نوسازی این امر تحقق خواهد یافت.
البته طرح مذکور بانظرات کارشناسان خبره و طی مراحل فوق انجام خواهد گرفت بنابراین نمی توان نقشه جامعی از هم اکنون در اختیار قرار داد. ولی در صورت موافقت مالکین و به امید خداوند متعال انشا الله به اجرا نیز خواهد رسید. داخل پرانتز بگویم سعی کنیم مانند طرح توریست از گرمه عقب نیفتیم انشا الله لذا می طلبد که همه دوستان ،کشاورزان عزیز را جهت آشنا کردن با طرح مذکور توجیه نمایند .
با تشکر فراوان دهیار ایراج
