جرعه ای دریای نماز

شهود غیر از فهم است و نماز عبادتی است که انسان را به مقام شهود می رساند. چرا که شخص نمازگذار در تشهد می گوید: «اشهد ان لا اله الا الله»، شهادت همان مقام شهود و شهود عین دیدن و چشیدن است. در نماز غوغاهاست. هیچ عبادتی به پایه ی نماز نمی رسد. یکپارچه همه ی عبادات مقدمه هستند برای اینکه انسان به نماز بایستد و در آن هنگام به مقام شهود نائل شود.

مصلّی در ابتدای نماز با گفتن الله اکبر، هر آنچه را که غیر است به عقب می اندازد، چرا که غیر او اجوف است و تو خالی، و ما خواهان وجودیم. پس تو نیز در تکبیره الاحرام به لباس صمدیت حق مُحرم شو، و جز او را معدوم بدان. اهل حَرَم باش و از خلق درآی تا به حرم حق بار یافته و از خود بیخود شوی پس پیوسته بگو: «الهی لا تکلنی الی نفسی طرفه عینٍ ابداً و لا تکلنی الی غیرک طرفه عین ابداً».

بگو: غیر تو اجوف است و من نیز از آن جهت که من هستم اجوفم، پس نه مرا به من واگذار و نه به دیگران از اغیار خود. خلاصه اینکه پشت به خلق کن و روی به حق بیاور. وقتی که رو به حق کردی و مُحرم شدی و به حرم بار یافتی مخفیانه و آهسته بگو: اعوذ بالله من الشیطان الرجیم. بگو: بیچاره ام و این شیطان نفس نمی گذارد تو را ببینم لذا از ان به تو پناه می برم. اما نام شیطان را آهسته بر زبان بیوار چون شیطان آنقدر ارزش ندارد که به خاطر او فریاد بزنی. همان آهسته او را خفه کن و بعد بلند و کشیده بگو: «بسم الله الرحمن الرحیم* الحمد لله رب العالمین* الرحمن الرحیم* مالک یوم الدین». از همان اول مجذوب جمال حق خواهی شد زیرا از همان اول باید او را به اسماء جنالیه بخوانی: الله، الرحمن، الرحیم، رب العالمین، مالک یوم الدین.

بگو: تویی که سخن می گویی و خود را حمد می کنی. لذا در ادامه «ایاک» را بر «نعبد» مقدم دار و بگو: «ایاک نعبد و ایاک نستعین». هر چه خستی تویی و من جز تو را نمی بینم. و این همان مقام شهود است. بعد بگو: اینک با عجز و بیچارگی آمده ام تا تو را عبادت کنم و از تو یاری بجویم، کمکم کن، دستم را بگیر و مرا بالا ببر. وقتی این گونه تقرّب یافتی و موحد شدی خوب بشنو! اگر شنیدی که گفتند چه می خواهی؟ بگو: «اهدنا الصراط المستقیم»، یعنی بدون این که هیچ اسم دیگری را واسطه بگیری بگو: می خواهم مرا از جدول وجودی ام که نزدیک ترین راه ارتباط با توست، هدایت کنی، همان راهی که راه انبیاء و سفرای الهی توست. زیرا ایشان نیز از جدول وجودی خود با حق لایتناهی صمدی ارتباط وجودی یافتند و از حد درآمده و عین الربط به او شدند. این است که فرمودنه اند: نماز برای بی حد کردن انسان است و بعد بگو: «صراط الذین انعمت علیهم غیر المغضوب علیهم و لا الضالین».

شرح دروس معرفت نفس- استاد صمدی آملی