کودکان در سنین قبل از دبستان علاقه بسیار زیادی به بازیها و موضوعات تخیلی دارند. زندگی یک کودک در سن قبل از مدرسه، از محدودیتهای بسیار تشکیل شده، او بر اساس نظر والدین خود زندگی میکند. در واقع کودک به بازیهای خیالی علاقه دارد ، زیرا میتواند آن طور که میخواهد باشد و زندگی کند؛ خارج از قید و بندها و محدودیتهایی که والدین برای او تعیین کرده اند. هیچ کودک سه ساله ای اجازه ندارد که به تنهایی از خانه خارج شود، به تنهایی غذای دلخواه خود را بخورد و حتی لباسی را که دوست دارد بخرد. در این سن، کودک کاملاً به والدین خود وابسته است، البته میتواند اظهار نظر کند اما تصمیم گیری اصلی و قطعی با والدین است. کودکان هنگامی که با مکانهای تازه یا تجربههای جدید رو به رو میشوند از شیوه ای متفاوت استفاده میکنند، آنها قوه تخیّل خود را به کار میبرند.
زمانی که به یک کودک چهار ساله اجازه میدهیم تا به تنهایی به مدرسه برود و برگردد او احساس میکند که یک فرمانده است و سوار بر اسب از یک قلعه به قلعه دیگر در حرکت است. زندگی یک کودک چهار ساله خیلی معمولی و خسته کننده به نظر میرسد . اما اگر تصور کند که یک مأمور آتش نشانی است، حس میکند مثل یک قهرمان زندگی میکند.
* چــــرا خیال پـــــردازی بـــرای کـــودکان بااهمیت است؟
خیالپردازی در دوره کودکی اهمیت زیادی دارد . زیرا یک کودک علاوه بر این که میتواند زندگی خود را تغییر دهد و شرایط تازه ای را برای خود خلق کند، از شرایط تازه ای که ایجاد کرده میتواند دانستنیهای جدیدی نیز بیاموزد. به طور مثال وقتی که یک کودک چهار ساله کلاه آشپزی بر سرش میگذارد، پیشبند آشپزی میبندد و تصور میکند که آشپزاست، احساس استقلال و مسئولیت پذیری سبب میشود که به اطراف خود توجه بیشتری داشته باشد، همراه با پدر و مادر خود آشپزی کند. موادی را که استفاده میکند به خاطر میسپارد و از این که هر بار بر دانستههای خود میافزاید، خوشحال است. بزرگسالان از دنیای پیرامون خود اطلاعات زیادی به دست میآورند و برای فراگیری بیشتر ، تجربیات خود را نیز مورد استفاده قرار میدهند؛ اما کودکان از استعدادی برخوردارند که لازم است توسط والدین پرورش یابد. آنها با به کارگیری قوه تخیّل خود نه تنها دانستنیهای تازه ای از دنیای اطراف خود به دست میآورند بلکه میتوانند آن طور که دوست دارند باشند و زندگی کنند.
تقــــــــویت تخیـــــل :
1- در منزل جایی را برای تغییر لباس اختصاص دهید.(جاییکه در آن لباسهای قدیمی، وسایل شخصی "مانند کلاه، کتابهای جیبی، هدیههای قدیمی و ..." را نگهداری کنید.)
2- مدادهای شمعــــی، وسایل آبـــرنگ، کاغذ نقاشــــی و چسب را در دستــــرس کـــودکان قرار دهید.
3- داستانی را برای کودک خود تعریف کنید. لباس یکی از شخصیتهای داستان را بپوشید و با کودک خود، براساس داستان، بازی کنید. اگر داستان را کودک شما تعریف کند بهتر است. میتوانید موضوع آن را با مراسم عروسی، جشن تولد یا اتفاقهای دیگری که در زندگی خود با آنها سرو کار دارید مرتبط سازید.
4- تعدادی ملحفه یا پتو در دسترس کودک قرار دهید تا بتواند خانه درست کند و یا بازیهای خیالی دیگری را طراحی کند.
5- کودک خود را تشویق کنید که با اسباب بازیهای سازنده و ابتکاری بازی کند. مانند اسباب بازیهایی که با کمک قطعههای مختلف میتوان ماشین، خانه، هواپیما و... ساخت.
6- قصههای موزون و آهنگین را برای فرزندتان بخوانید و به نوبت اشعار آن را تکرار کنید.
7- در حد امکان زمان بیشتری را با کودک خود در طبیعت سپری کنید. محلهایی که برای ساختن آنها انسان دخالتی نداشته است، برای رشد قوه تخیّل کودک بهتراست.
8- زمانی که فرزندتان، شما را به دنیای خیالی خود دعوت میکند، دعوت او را بپذیرید، با او سوار قایق شوید، سوار بر سفینه فضایی در فضا پرواز کنید و در همه ی موارد رهبری بازی را برعهده فرزندتان بگذارید.
9- در بین اسباب بازیهای کودک تعدادی گوش ماهی، سنگهای مختلف، چسب، تخته ، بند، سکه ، طناب و سایر وسایلی که میتواند مورد استفاده او قرار بگیرد، قرار دهید.
10- هنگامی که با خیالپردازیهای فرزندتان روبرو میشوید، او را سرزنش نکنید. به او اجازه دهید تا آنچه در ذهن خود دارد بیان کند.