آسمان از 16 تا 22 فروردین:

خوشه کندوی عسل

درقسمت جنوبی کره شمالی و دراین هفته ، بهار کم و بیش و با روئیدن گل ها و شکوفه ها نیاز خود را به نور بیشتر خورشید آشکار می سازد. حشرات ازهر نوع و زنبورهای عسل هم ، جان تازه می گیرند و همزمان بااین ایام یک خوشه ستاره ای همنام با کندوی زنبور عسل از ابتدای شب با چشمان عادی هم دیده می شود.

درصورت فلکی کم نور سرطان یا خرچنگ ، خوشه کندوی عسل که به نام آخور یا علفگاه هم خوانده می شود (این اسم از ریشه لاتینی آخور آمده است)یکی از نزدیک ترین و عریض ترین خوشه های باز محسوب می شود. می توان آن را درشب های تاریک بدون کمک ابزار چشمی به صورت لکه ای بیضی شکل به درازای یک درجه قوسی (یعنی دوبرابر قطر ماه) دید. اگر با ابزار کمکی یعنی دوربین دوچشمی یا تلسکوپ های کوچک نگاه کنیم آن گاه توده ای ازستارگان درهم تنیده ، همانند زنبورهایی که به دور کندوی عسل وزوز می کنند ، مشاهده خواهد شد.

درمدارک و ادبیات کهن از این خوشه ستاره ای به نام برده شده و این نشان می دهد که درگذشته هم افراد تیز چشم توانسته اند این قبیل خوشه های ستاره ای را ببینند. درکتاب "اسامی ستارگان : نقش و معنی آنها" نوشته ریچارد هینکلی آلن آمده است که اَبَرخُوس ستاره شناس یونانی درحدود 120 سال قبل ازمیلاد حضرت مسیح آن را به عنوان "لکه ابری کوپک" بیان کرده است. مرجع قدیمی تر ، از سوی آراتوسِ سولویی (شاعر دربار آنتی گُن پادشاه مقدونیه) که درحدود 250 سال قبل از میلاد مسیح آن را "مه کوچک " نامید. درطول تاریخ یعنی از زمان هومر تا دوران پژوهشگر یونانی ، پلینی ، از این مجموعه به عنوان نمادی ازتغییر شرایط جوی استفاده می کردند. اگر این خوشه درخشان و چشمک زن بود ، هوا ظاهراً خوب بوده است اگر در بعضی شب ها این خوشه تیره بنظر می رسید آن را به مفهوم هوای طوفانی می پنداشتند.

البته تا اختراع تلسکوپ و رصدهای گالیله در 1610 کسی نمی دانست که آخور یکی از خوشه های ستاره ای با 36 ستاره درخشنده درهم تنیده است. درمطالعات و رصدهای اخیر ستارگان این خوشه را تا 400 هم شمرده اند که البته اکثر آنها خیلی کم فروغند. هنوز هم با تلسکوپ های کوپک می توان 100 تا 150 ستاره را دید. ازآنجا که ستارگان خوشه آخور در وسعت زیادی پراکنده اند ، لذا به نظر می رسد که مشاهده آنها از درون دوربین دوچشمی ، زیباتر باشد.

اکنون که شما دراین موضع آسمان هستید ، توصیه می شود که در فاصله 9 درجه ای کندوی زنبور عسل-یا 2 درجه ای غرب آلفای صورت فلکی سرطان- به خوشه ی زیبای دیگری هم نگاه کنید : خوشه m67 این خوشه متراکم و غنی از ستارگان است که در پهنه ای بطول حدود 5/. درجه پراکنده بوده و شامل چند صد ستاره کم نور و با قدر کمتر از 10 می شود.با هر تلسکوپ نسبتاً ضعیف هم ، شما برای دیدن حدود 60 ستاره درخشان تر زحمتی ندارید. m67  یکی از قدیمی ترین خوشه های ستاره ای باز و شناخته شده در کهکشان راه شیری با سن 4 میلیارد سال است که با عمر خورشید ما تقریباًبرابری می کند.

m67

ضمناً در این هفته:

برای ساکنان نیمکره جنوبی صورت فلکی صلیب جنوبی در نیمه شب به نصف النهار محل می رسد

دراین هفته و هفته بعد رگبار شهابی سنبله ای ، هرچند ضعیف است ولی قابل مشاهده می باشد. این رگبار درچندین نوبت به حداکثر می رسد که درماه های اسفند و فروردین با دو تا پنج شهاب درساعت خواهد بود. صورت فلکی سنبله که دراین رگبار منسوب به آن است حدود ساعت 10 شب بطور کامل طلوع می نماید ، لذا حداکثر شهاب ها بعد از نیمه شب دیده می شود.

نوسنده : نسترن سهرابی

منبع starrysky.ir