آن سال، زمستان در مرداب بزرگ که میان جنگلی انبوه واقع بود، زودتر از همیشه از راه رسید. تمام حیوانات و پرندگان ساکن مرداب که غافلگیر شده بودند، با شتاب به جنب و جوش افتادند تا فکر چاره ای بکنند.اما از آنجا که موجودات سر به هوایی بودند، بی آنکه ذخیره ای برای خود به همراه ببرند، به صورت دسته جمعی و تک تک پرواز طولانی خود را به سمت سرزمین های گرم آغاز کردند.
اما قو که مایحتاج کافی داشت و برای خوراک جوجه هایش مشکلی نداشت، تصمیم به ماندن گرفت. حاضر شد یخ بندان و هوای سرد را تحمل کند اما خود و جوجه هایش را به دست سرنوشتی نا معلوم نسپارد. از اقبال قو، زمستان به همان سرعتی که آمده بود، تمام شد و بهار زودرس و زیبای مرداب فرا رسید.
پرندگان و حیوانات مهاجر وقتی بازگشتند، دیدند تنها در لانه قوست که همچنان زندگی گرمای خود را حفظ کرده. بیچاره ها ناچار شدند از نو و با زحمت فراوان لانه و خانه و آذوقه تهیه کنند.
« اگر خودت را برای روزگار سخت آماده کنی و از روبرو شدن با مشکلات نهراسی، در زندگی حتما موفق خواهی بود »
با سلام
بعد از معرفی دستگاه های موسیقی اصیل ایرانی، قصد دارم به معرفی خط منحصر به فرد و فوق العاده زیبای ایران یعنی نستعلیق بپردازم.
بی شک نستعلیق زیباترین خط در میان خطوط اسلامی است. هنر والای مردم ایران زمین پذیرای خطوط کشورهای دیگر نبوده و با ترکیبی از چند خط به خط زیبای نستعلیق دست پیدا کردند.
قبل از نستعلیق خطوط زیادی کتابت می شد که از رایج ترین آنها می توان به تعلیق، نسخ، رقعه، دیوانی، رقاع، توقیع، ثلث، سیاقت و... نام برد. در نیمه دوم قرن هشتم با ترکیبی از نسخ و تعلیق خط سومی به نام نسختعلیق یا نسخ تعلیق بوجود آمد. ذوق و سلیقه ایرانیان دوایر ناقص تعلیق را نپسندید و آنرا با خط نسخ که خطی زیباتر و منظم تر بود ترکیب کرد، خطی آفرید که نه نواقص تعلیق را داشت و نه کند نویسی نسخ را که آن به عنوان عروس خطوط اسلامی شناخته می شود!
نخستین کسی که به خوش نویسی نستعلیق معروف شد میرعلی تبریزی است و کسانی که بعد از او در تکمیل این خط کوشیدند میرزا جعفر بایسنقری، اظهر تبریزی و بویژه سلطان علی مشهدی است که خود از شاگردان میرعلی تبریزی بوده است و سپس میرعلی هروی قواعد این خط را تکمیل کرده و بعد خوش نویسانی مانند شاه محمد نیشابوری و بابا شاه اصفهانی و دیگران به زیبایی این خط افزودند و قلم توانای میرعماد و میرزا غلامرضای اصفهانی نستعلیق را به حد کمال رساندند.
بعداً توضیحات بیشتری درباره خط نستعلیق می دهیم و با معرفی بزرگان این خط سعی می کنیم آثاری از آنان را نیز در معرض نمایش بگذاریم.
خط نستعلیق در دوره تکاملی خود، یعنی از آغاز قرن نهم تا پایان قرن یازدهم، سیر صعودی داشت و با که ایرانیان از خطوط دیگر هم استفاده میکردند ولی قلم مخصوص آنان نستعلیق بود. اما در قرن دوازدهم به دلیل جنگ ها و ناامنی که در اوضاع اتمعی و سیاسی و اقتصادی ایران داشته، دوران رکود نسبی خوش نویسی است و این امر تا ابتدای قرن سیزدهم ادامه می یابد. در واقع نیمه دوم قرن سیزدهم روزگار تجدید حیات خط نستعلیق بود که در این مدت تا اوایل قرن چهاردهم قمری توجه به خوش نویسی کم شد و شمار خوش نویسان کاهش یافت.
از مروجان و استادان نستعلیق می توان میرعلی تبریزی واضع این خط، که اقلام مختلف را خوش می نوشته، نام برد. از خطوط میرعلی با همه شهرتی که دارد اثر قطعی و ثابتی جز یک قطعه موجود نیست و سایر آثاری که به نام وی شناخته می شود را با تردید می توان به او نسبت داد. قطعه زیر اثر میرعلی تبریزی بنیانگذار خط نستعلیق است.
درخت موئی برای اطمینان بیشتر خود را به شاخه ی بیدی آویزان کرده بود، دوستانش که به کمک باغبان به چوب بست های محکمی چسبیده بودند، به درخت موی ما چنین گفتند:
«چرا خودت را به این درخت آویزان کرده ای، اگر این درخت پیر بمیرد تو چه کار خواهی کرد؟» اما مو از اینکه به درخت پیر چسبیده بود بسیار راضی بود و از دلواپسی دوستانش ناراحت نشد. در حالیکه تنه ی درخت را محکم گرفته بود، به خود گفت: «همان اندازه که دیگران عمر می کنند من هم عمر خواهم کرد.» درخت پیر با اینکه مو را نگه داشته بود، اما با کوچکترین بادی می لرزید، شاخه هایش هم دیگر شیره نداشتند و خشک شده بودند. بالاخره یک روز به طور اسفباری از وسط به دو نیم شد و به زمین افتاد. بیچاره مو هم به زمین افتاد و زیر تنه ی درخت نابود شد.
« به این ترتیب است که افتادن یک تکیه گاه می تواند یک رفیق را هم به مرگ بکشاند »
آموزش آسان عروض (1)
بقیه مطلب در ادامه مطلب